Vücutta bulunan eklemlerin hepsi, kişiye farklı hareket kabiliyetleri sağlamaktadır. Çeşitli travmalara ve hastalıklara bağlı olarak bazen eklemler işlevlerini yerine getiremez hale gelir. Artroplasti nedir kapsamında, eklemde oluşan ağrı ve acı hissini azaltmak, hareket kabiliyetini arttırabilmek ve stabilize etmek için eklemlerin tekrardan yapılandırılması olarak tanımlanır. Bu teknik genellikle kalça ve diz eklemleri gibi vücut ağırlığını taşıyan geniş yüzeyli eklemlerde kullanılmaktadır. Ancak teknoloji ve tıp gelişmesi ile beraber günümüzde ayak ve el bileği, omuz ve dirsek gibi eklemlerde de kullanılır hale gelmiştir.
Artroplasti Türleri Nelerdir?
Artroplasti nedir kapsamında hareket etmeye engel olan eklemler tekrardan şekillendirilir veya protez ile değiştirilir. Bu işlem dört farklı şekilde uygulanmaktadır;
Artroplasti Rezekisyon
Bu işlem sırasında kişide yakınmaya yol açan ekleme ait olan eklem yüzü çıkarılmaktadır. Böylece eklem, hareket açıklığına sahip olmaktadır. Ören verecek olursak, yürüme güçlüğü çeken bir kişiye bu işlem uygulandığında kişi, aksayarak da olsa tekrar ürümeye başlamaktadır.
İnterpozisyon Artroplasti
Artroplasti yada robotik artroplasti kapsamında bu işlemde, rezekisyon uygulamasına ek olarak eklemler arasında yumuşak doku yerleştirilmektedir. Örnek verecek olursak, el bileğinde hareket etmeye engel olan kemik çıkarılarak yerine yumak şeklinde tendon koyulmaktadır.
Parsiyel Endoprotez Artroplasti
Bu işlem sırasında eklemin bir kısmı endoprotez yani vücut içerisinde kalan protez türü ile desteklenmektedir. Bu şekilde eklem, anatomik ve mekanik olarak işlev kazanmaktadır. Kalça kırığında kalça içerisindeki kıkırdakların bir kısmı çıkarılmaktadır ve bunlar yerine protez takılarak eklemin eski işlevini kazanması sağlanır.
Total Endoprotez Artroplasti
Bu işlemde deforme ya da hasta olan ekleme ait her iki tarafında değiştirilmesi sağlanır. Bu işlem çoğunlukla kalça ve diz eklemine uygulansa da ayak ve el bileği, omuz, dirsek ve bel omurgası gibi eklemlere de uygulanabilmektedir.
Artroplasti Sonrası
Artroplasti sonrasında en çok enfeksiyon ne çıkmaktadır. Dünyanın birçok ülkesindeki sağlık hizmet sunucularına göre değişen oranlar ile beraber yüzde 1-8 arasında işlem sonrasında enfeksiyon görülmektedir. Enfeksiyon erken dönemde tanı alırsa antibiyotik ya da basit debridman ile tedavi edilirken kronik enfeksiyonlarda protezin çıkarılması gerekebilir. İşlem sonrasında cerrahi yöntem yetersizliğinde ya da uygunsuz kullanıma bağlı olarak eklem komponetlerinde ayrılmalar ya da çıkıklar meydana gelebilir. Açık ya da kapalı yerine koyma veya reviz cerrahisi ile eklem bütünlüğü tekrar sağlanmaktadır.
Basit kırıklarda oluştuğu gibi travmaya bağlı olarak protez etrafında da kırıklar meydana gelebilmektedir. Bu durum, uygun vakalarda revizyon ya da fiksasyon cerrahileri ile tedavi edilebilmektedir.
