Geçit hakkı davası , TMK kapsamında yer alan bir dava türü olmakla birlikte temelde taşınmazdan yola çıkmayı amaç edinmiştir. Bundan dolayı yeteri kadar geçidi bulunmayan bir mülk sahibi ödeyeceği bir miktar para karşılığında kendisine geçit hakkının sağlanmasına dair açılan dava türüne geçit hakkı davası denir. Bu dava türlerinin karara bağlanması için öncelikli olarak ilgili davayla alakalı olarak bilirkişi atanması yapılmalıdır!
Geçit hakkı davasında bilirkişinin hazırladığı rapor doğrultusunda mülkiyet üzerinde gerçekleştirilecek geçit hakkının ayrıntıları yer alır. Bu kapsamda geçit hakkı davasında bilirkişi heyetinin oluşturulma aşaması, davanın seyrini de etkiler. Geçi hakkı davasındaki bilirkişi seçiminde harita mühendisi, ziraat mühendisiyle kadastro uzmanlarından oluşmasına dikkat edilmelidir. Bu sayede bilirkişi heyetinin isabetli bir karar vermesi de mümkün hale gelir.
Geçit Hakkı Davası Açma Şartları
Geçit davası açan taraf süreç sonucunda davalı tarafa belli bir bedel ödeyeceğini bilmesi gerekmektedir. Bu göz önünde bulundurularak dava açılması yerinde olur. Şayet ilgili taşınmazın bir şekilde ana yola çıkışı bulunmuyorsa; geçit hakkı davasının açılması gerekir.
Davacının dava açması için geçit hakkı kurulmasının isteği taşınmazın tüm maliklerine karşı tebliğ yapması gerekir. Davalıların ölmesi ya da birinin ölmesi durumunda dava kişilerin mirasçılarına yöneltilir. Aksi takdirde taraf teşkili sağlanmadığı yönünde bir karar çıkması muhtemeldir. Dava süreci, delillerin toplanması, adli tatil sürecinin girilip girilmediği, dava türü, mahkemenin iş yükü gibi durumlara bağlı olarak değişmektedir.
Davanın ne kadar süre içerisinde sonuçlanacağı kesin değildir. Ortalama bir süre verilmesi mümkündür. Davada hâkim hak talebinde bulunan davacı ile mülkiyet sahibine dair bir bilirkişi incelemesi yaptıracaktır. Keşif yapılarak uygun tespitler gerçekleştirilir. Bu etkinliklerin yapılması davanın süresini arttırıp azaltabilir. Ortalama olarak dokuz ay ile bir sene zarfında davaların sürdüğü söylenebilir.
Geçit Hakkı Davasına Hangi Mahkeme Bakar?
Geçit hakkı davası kapsamındaki işlerle ilgili yetkili kılınan mahkeme, asliye hukuk mahkemeleridir. Burada taşınmazın bulunduğu adres önemlidir. Yani asliye hukuk mahkemesinde taşınmaz neredeyse mahkeme orada görülür. Bir mal üzerinden birden fazla kişinin hak sahibi olması halinde paydaşlar haklarına uygun olacak şekilde ortaklaşa yararlanır. İlgili Link: Şartlı Tahliye Nedir?
Pay sahibi olanlardan bir tanesi, diğer pay sahibinin taşınmazı kullanılmasını ve geçidin engellenmesine dair işlemleri nedeniyle de davalar açılabilir. Bu davalarda Yargıtay farklı görüşlerin olduğu kararlar almıştır. Durumlar yaşanan somut olayı ve etkenlerine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Genel olarak bir hak sahibinin diğer hak sahibine yönelik bu davayı açmayacağı yönündedir. Dürüstlük kuralı ihlallerinde çözüm için davaya başvurulabilir.
Geçit Hakkı Davası Giderleri
Elbette ki hemen her bir davanın gider kalemleri olduğu gibi geçit hakkı davasının da giderleri mevcuttur. İlk önce davası davasının açılış aşmasında harç, nispi harç ödemesi yapmak durumundadır. Yine geçit hakkı davasında bilirkişi tarafından yapılacak olan kroki incelemesi ve diğer rapor faaliyetleri için de ek masraflar bulunmaktadır. Davacı hem keşif bedelini hem de bilirkişi ücretlerini yatırmak durumundadır. İlgili Link: İcra Takibi Aşamaları
Dava sona erdikten sonra davada ortaya çıkan farklı giderler de davacı üzerine kalabilir. Gider kalemleri arasında yasal vekalet ücreti de yer almaktadır. Dava sonucunda mahkeme geçit hakkını kabul ettiği kararını verse dahi masraflar davacıya yüklenir. Davalının ödeme yapması gibi bir karar verilmeyecektir.
