İcra takibi, borçlu kişinin borcunu ifa etmemesi (ödememesi) durumunda, alacaklının alacağını tahsil edebilmek için devletin cebri icra yetkisine dayanarak, İcra Müdürlüğü nezdinde başlattığı takibe denilmektedir. İcra takibinin, ilamlı ve ilamsız olmak üzere iki türü bulunmaktadır. İcra takibi, adliyelerin İcra Müdürlükleri vasıtasıyla başlatılmaktadır. Her İcra Müdürlüğünde, iş yükünün yoğunluğuna bağlı olarak bir icra müdürü, bir icra müdür yardımcısı ve katipler çalışmaktadır.
İcra Takibi Çeşitleri
Yukarıda da bahsedildiği üzere icra takibi ilamlı ve ilamsız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
- İlamlı İcra Takibi
İlam, bir davanın sonucunda mahkeme tarafından verilen kararı gösteren resmi belge olarak tanımlanmaktadır. İlamlı icra takibi, mahkeme kararına bağlı olarak başlatılmaktadır. İlamlı icranın konusu yalnızca nakdi varlıklar değildir. Bunun yanı sıra tahliye davalarında taşınmazın tahliyesi gibi bir durumu yerine getirme yükümlülüğünün bulunduğu durumlarda da ilamlı icra takibi açılmaktadır.
İlamlı icra takibi aşamaları, alacaklı kişinin mahkemeden aldığı ilam ile icra müdürlüğüne başvurması ile başlamaktadır. İcra Müdürlüğü borçluya ödeme emrini iletmesiyle, icra takibi kesinleşmektedir. İlamlı icra takibi ile ilamsız icra takibi arasındaki farklardan biri de ilamsız icra takiplerinde borçlu kişiye icra emri gönderilmesidir. İlamsız icra takibinde ise borçlu kişiye ödeme emri gönderilmektedir. Bunun yanı sıra ilamsız icra takibinde borçlunun yasal süre içerisinde icraya itiraz etme hakkı bulunmaktadır.
- İlamsız İcra Takibi
İlamsız icra takibi, İcra Hukuku kapsamında yer alan takip türlerinden biridir. İlamsız icra takibinde, mahkeme kararı taşıyan bir ilam veya ilam özelliğine sahip herhangi bir belge olmasına gerek bulunmamaktadır. İlamsız icra takibinde para ve teminattan kaynaklı alacaklara ilişkin ödeme emri olmasından dolayı, takip için herhangi bir mahkeme kararı gereği bulunmamaktadır.
İcra Takip Aşamaları Nelerdir?
İcra takibinin başlaması için, alacaklının İcra Müdürlüğüne takip talebi vermesi gerekmektedir. Bu işlemin ardından ödeme emri borçluya tebliğ edilmektedir. Tebliğin ardından belirli bir süre itiraz olmazsa, takip kesinleşmekte ve haciz aşaması başlamaktadır.
Haciz aşamasında ise borçlu kişinin hak ve alacakları dahil olmak üzere tüm mal varlığı değerlerinin haczi gerçekleştirilmektedir. Haczedilen mal varlığı ardından satışa çıkarılmaktadır. Satış aşamasında elde edilen gelir ile alacaklı kişinin alacağının ödemesi yapılmaktadır. İlgili Link:Miras Hukuku
Yukarıda bahsi geçen tüm aşamalar sırasıyla gerçekleştirilmektedir. Bir aşama tamamlanmadan diğer aşamaya geçilmesi yasalara göre mümkün olmasa da bazı istisnai durumlar bulunmaktadır.
Örnek vermek gerekirse; mahkemede ihtiyati haciz kararı alınması durumunda ödeme emri tebliğ edildikten sonra, takibin kesinleşmesi için bekleme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu gibi durumlarda haciz işlemi direkt olarak başlatılmaktadır.
Borçlunun mal kaçırma ihtimaline karşı, yasalar gerekli tedbirleri almış ve alacaklının hakkını elde etmesinin olanaksız hale gelmesi riskini ortadan kaldırmıştır.
İcra Takibi Nasıl Yapılır?
Yukarıda sıralanan işlemlerin tamamlanmasının ardından gelen aşama, alacak talebi için yetkili İcra Müdürlüğüne başvurulmasıdır. Yetkili İcra Müdürlüğü şu hususlara göre belirlenmektedir:
- Alacaklının ikamet ettiği yerde bulunan İcra Müdürlüğü,
- Alacağın kaynağı göz önünde bulundurularak sözleşmenin akdedildiği yerde bulunan İcra Müdürlüğü,
- Haksız fiilin meydana geldiği yerdeki İcra Müdürlüğü,
gibi çeşitli yerlerde yetkili olabilmektedir.
Adliyelerde genel olarak İcra Tevzi Büroları bulunmaktadır. Bunun yanı sıra küçük adliyelerde ise tüm işlemler İcra Müdürlükleri ve görevlendirdikleri memur tarafından yapılmaktadır. Alacaklının icra dosyasının tevzi edilmesinin ardından, icra harcını yatırması gerekmektedir. Tüm bu işlemlerin tamamlanmasının ardından ödeme emri borçluya tebliğ edilmektedir ve icra takip süreci resmen başlamaktadır.
