İhtiyati haciz; alacaklının alacağını vaktinde alabilmesi için güvence altına almak amaçlı mahkeme kararı sonucu borçlunun mallarına geçici bir süre haciz konulmasıdır. Alacaklı taraf borçlunun mallarını ödeyeceğinden dolayı tereddütlü ise borçlunun mal kaçırmasına engel olmak adına önce borçlunun mallarına haciz koydurur, dava açar. Ya da ilamsız icra takibi yapar.
İhtiyati Haciz Koşulları
Borçlunun alacaklıya para borcu olmalıdır. Borçlunun alacaklıya rehin yoluyla teminat vermemiş olması gerekir. Rehin teminat; borçlunun borcunu zamanında ifa etmemesi veya ifa edilmesini sağlamak için alacaklıya verilen güvencedir.
Borçlunun borcunu ödeme zamanı gelmiş olmalıdır. Vadesi gelmemiş bir borca dayalı ihtiyati haciz kararı çıkarılamaz.
Fakat bu kuralın istisnaları vardır;
-Borçlunun belirli bir yerleşim yeri yok ise
-Borçlu mallarını gizlemek, kaçırmak, kendisi kaçmak için hazırlanır ve alacaklının hakların ı ihlal eden davranışlarda bulunur ise vadesi gelmemiş bir borca ihtiyati haciz kararı verilebilir.
İhtiyati Haciz Kararı Nasıl Alınır?
Alacaklı borçlunun bulunduğu yerleşim yerindeki mahkemeye ihtiyati haciz kararı aldırmak için dilekçe yolu ile başvurur. Alacaklı alacağı ve neden ihtiyati haciz kararı istediğine dair ilgili mahkemeye deliller sunar. Mahkeme borçluyu dinleyebilir ya da borçluyu dinlemeden de ihtiyati haciz kararı verebilir. İlgili Link: Miras Hukuku
İhtiyati haciz kararında şunlar bulunur;
-Alacaklı ya da mümessilinin adı, soyadı, yerleşim yeri
– Borcun hangi belgelere istinaden ve ne kadar alacak için konulduğu
-Haciz konulma nedeni
-Haciz olunacak şeyler
-Alacaklının zararını tazminle sorumlu olduğu ve gösterilen teminatın neleri içerdiği
Alacaklının ihtiyati tedbire dayalı haciz koyulduğunda alacaklı yapılan takip ve davalarda haksız çıkma durumuna karşı % teminat alınmaktadır. İhtiyati haciz kararı alındıktan sonra 10 gün içerisinde icra dairesinden haciz kararının uygulanması istenilir. 10 gün içerisinde icra dairesine başvurulmaz ise haciz kararı kalkar.
İhtiyati Haciz Nasıl Kesinleşir?
-Dava ya da takipten önce konulan ihtiyati haciz; Alacaklı borçluya dava açma ya da icra takibi yapmadan evvel ihtiyati haciz kararı aldırmış ise 7 gün içinde borçluya haciz ve iflas takip talebinde ya da dava açmak zorundadır. Aksi halde ihtiyati haciz kalkar.
-Dava veya takipten sonra konulmuş olan ihtiyati haczin kesinleşmesi; alacaklı bir icra takibi başlatmış ve takip kesinleşmeden önce ihtiyati haciz kararı aldırmış ise yeni bir takibe gerek yoktur. İflasa tabi borçluya iflas takibinden sonra da ihtiyati haciz yapabilir.
Alacaklı borçlusuna iflas kanalı ile takipte bulunmuş ve daha sonra ihtiyati haciz kararı aldırdı ise borçlu bu karar itiraz edebilir. Bu durumda 7 gün içerisinde bu itirazın kaldırılması talebinde bulunup borçlunun iflasını isteyebilir. Borçlu itiraz etmez ise alacaklı yine 7 gün içerisinde borçlunun iflasını talep etmeye mecburdur.
İhtiyati Haciz Nasıl Yapılır?
Alacaklı ihtiyati haciz kararının yerine getirilmesi için icra dairesine talep ve bildirimde bulunur. İcra memuru bir tutanak düzenler. Haciz olunan şeyler, değerleri belirtilir ve icra dairesine verilir. Haciz tutanağının suretleri 3 gün içerisinde hazır bulunmayan alacaklı ve borçluya verilir. İlgili Link: İcra Takibi Aşamaları
İhtiyati haciz koyduran alacaklının haksız olduğu tespit edilirse borçlu ve 3.kişileri uğrattığı bütün zararlardan sorumludur. İhtiyati haciz kararı yerine getirilmiş olmalı ve borçlu ya da 3. Şahıs bu durumdan dolayı zarar uğramalıdır. Alacaklı hâksiz fiili sebebi ile yani kusursuz sorumludur.
