İpoteğin Kaldırılması Davası Belirtilen şartlar yerine getirildikten ve haciz sona erdikten sonra tapu onarımı işlemi haczin kaldırılması olarak bilinir. Bir başka pratik kullanım, bir ipotek şeklidir. Bir haczin süresinin dolması için öncelikle haczin kaldırılması için gerekli şartların oluşması (ve bu şekilde bozuk kayıtlı ipotek oluşması) gerekir. Türk Medeni Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu’nun çeşitli maddelerinde ipoteklerin kaldırılmasına ilişkin hükümler yer almaktadır.
İpotek tasfiyesinin dava yoluyla olması gerekmez. Tapu rehni, ipotek alacaklısı tek taraflı olarak lehine beyanda bulunduğunda da kaldırılabilir. Ancak şartlara rağmen ipoteğin temizlenmesi için gerekli adımlar atılmazsa dava açılmalıdır.
İpoteğin İptali Davası
İpotekli malın maliki veya üçüncü bir kişi tarafından ödenmesine rağmen, ipoteğin tapu sicilinden silinmemesinden sonra yapılan işlem, ipoteğin kaldırılması işlemidir. Mahkemede yapılan duruşma sonucunda ipoteğin kaldırılmasına karar verildiğinde, tapu kütüğüne kayıtlı ipotek, anılan mahkeme kararı ile iptal edilebilir. Bu dava, İcra ve İflas Kanunu anlamında Tapu Değişikliği olarak kabul edilebilir. Davanın amacı, tapuda hukuka aykırı olarak kaydedilen hacizin kaldırılmasıdır.
Davada ispat yükü: Bu durumda ispat yükü davacıya aittir. Başka bir deyişle, tapu senedinde yapı maliki olarak görünen kişinin (veya borçlu üçüncü kişi olmasına rağmen üçüncü bir kişiye karşı davacının) borcun tamamının ödendiğini ispat etmesi gerekir.
Dava Şartları
Haklı bir sebebe dayanmaksızın bir ipoteğin tapu kütüğüne kaydedilmesi, ipoteğin kaldırılması için dava açılması için yeterlidir. Tapu kayıtları başlangıçta geçerli olmayabilir veya bir nedenden sonra bozulabilir. İpotek daha sonra herhangi bir nedenle geçersiz hale gelebilir veya bazı temel şartları karşılamadığı için ilk etapta geçersiz sayılabilir. Bu test edilerek belirlenir.
Müsadere Davası
Bu davada yolsuzluk kaydına dayalı bir tapu üzerindeki haczin kaldırılması öngörülmektedir. Bu anlamda bir kararlılık meselesidir. Tespit edilen davalar kredi veya tazminat taleplerini içermediği için arabuluculuk taleplerini kapsamamaktadır. Yani ipotek takası durumunda zorunlu bir uzlaşma şartı yoktur.
İpotek İptalleri
İpotek affını gerektiren birkaç durum vardır. Çeşitli sebeplere dayanarak bir ipoteğin kaldırılması gerekebilir. Birçok farklı görünüme sahip olabilirler. Burada özel davayı deneyimli bir avukata açıklamak ve konuyla ilgili etkili bir hukuk stratejisi oluşturmak önemlidir. Bu konuda bir gayrimenkul avukatından hukuki yardım alınmalıdır.
Geçersiz Talep
Geçerli bir talep varsa ipotek fiziki hale gelir. Bazı durumlarda geçersiz uygulama oluşabilir. İpotek teminatlı borç, yasadışı, ahlaka aykırı ve borçluyla olan ilişki kişisel haklara veya gizli anlaşmaya dayanıyorsa potansiyel olarak geçersiz olabilir. Bu teminatlı borcun hükümsüzlüğü ile kadastro defterine yapılan tescil, hileli tescil olarak kabul edilir. Böylece geçersiz bir iddiaya dayalı olarak tescil edilen ipotek için tapu sicilindeki kaydın düzeltilmesi istenebilir. Talep geçersizliği uygulamada çok farklı şekillerde karşımıza çıkabilmektedir.
Alacağın Sona Ermesi
Tazminat alacağın mevcudiyetine bağlı olduğundan, Türk Borçlar Kanunu’nun 131. maddesi uyarınca alacak süresinin bitiminde de haciz sona erer. Türk Medeni Kanunu’nun 883. Bu maddeye göre, borçlu borcunu ödedikten sonra, bina sahibi alacaklıdan ipoteğin iptalini kabul etmesini isteyebilir. Borçlunun bu talebi üzerine alacaklı, tapuda varsayımsal kaldırmaya muvafakat ettiğini belirterek abonelikten çıkabilir. Ancak alacaklı, icra takibi yapılan borcun ödenmesine rağmen tapudaki haczin iptalinden kurtulursa, borçlu dava yoluyla iptal talebinde bulunabilir.
Bina maliki olmayan kişinin borcu için de ipotek tesis edilebilir. Bu durumda ipotek, bina sahibinin borcu ödemesiyle sona ermez. Türk Medeni Kanunu’nun 884. maddesine göre alacak hakkı bina sahibine geçer ve malikin iptal talebi ile ipotek sona erdirilebilir.
