Yasemin çiçeği asıl kökeni Kuzey Amerika olan ve yabani çiçekler arasında sayılan bir çiçek türüdür. Bilimsel literatürde adı oleaceae, Çin’de Molihua Cha olarak geçer. Dünyada ise Jasminum adıyla bilinen yasemin çiçeğinin ana vatanı Himalayalar’dır. İtalya’da süs bitkisi olarak kullanılan ve yüzyıllar önce keşfedilmiş bir bitkidir.
Eski çağlarda şiddetli adet ağrısı ve böbrek ağrısı olanlara doğal bir ilaç olarak verilen yasemin çayı, kandaki kırmızı hücre sayısını arttırır. Alternatif tıp uzmanları da yasemin çiçeğini farklı şekillerde tüketmeyi öneriyor. Yasemin çiçeği güzelliği ve asaleti temsil eder. Kadınlara isim olarak da verilen yasemin, İngilizce konuşan ülkelerde Jasmine olarak bilinir. Kırmızı renkli yaseminler de aynı kırmızı güller gibi aşkı temsil eder. Sarı renkli yaseminler ise bolluk, bereket ve mutluluğun sembolüdür.
Yasemin Çiçeği Nasıl Yetiştirilir?
Yasemin çiçeğini yetiştirmesi ve bakımı oldukça kolaydır. Güneşli ve sıcak havaları sever fakat ev ve ofiste de rahatlıkla yetiştirilebilir. Kokusu yoğun olan yasemin çiçeği, yükseğe koyduğunuzda daha hızlı çiçek açar. Hassas bir bitki değildir bu yüzden saksı içerisinde balkonlarda da yetiştirilir.
Çin, yasemin çiçeğinin faydalarının farkındadır ve bu yüzden çiçekten elde ettikleri yasemin çayının ruhsal olarak fayda sağladığını düşünerek gün içinde bu çayı çokça tüketir. Modern çağımızın bilim insanları da bu bitki çayını içmeyi tavsiye ediyor.
Yasemin Çiçeği Bakımı
Yasemin çiçeğinin bakımının kolay olmasına karşın, dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır. Bunlardan biri de su miktarıdır. Suyu çok seven yasemin çiçeği özellikle yaz aylarında gerektiği kadar sulanmalıdır. Aydınlık bir yerde durduğunda daha çabuk açma özelliğine sahiptir. Yasemin çiçeği türleri genel olarak güneş ışığına yarı gölge bir ortam da olsa ihtiyaç duyar. Sıcağı çok fazla sevmez bu yüzden serin ve havadar ortamlarda yetiştirilmelidir.
Kış aylarında da 3-4 saat ışık görmesi yeterli olur Ayrıca bahar ve yaz mevsimlerinde nemli bir toprakta yetiştirilebilir fakat kış gelmeden toprağının değiştirilmesi gerekir. Dalları çok uzadığında ise ucundan kesilebilir. Yasemin çiçekleri bitlendiğinde, elma sirkesi veya süt yardımıyla bu bitler temizlenmelidir. Bahar aylarında tomurcuklanmaya başlayan yasemin çiçeği, yaz aylarında çiçek açar ve yaz boyunca çiçeklerini korur. Ancak çiçeklerini koruyabilmesi için doğru bakım uygulanması önemlidir. Bakım yapılmadığında çabuk solabilir veya yaprak kalitesi düşebilir.
Yasemin Çiçeği Özellikleri
Zeytin ailesine ait olan yasemin çiçeği, yabani çiçekler arasındadır. 300’den fazla türü vardır ve en çok kullanılan türleri Çin ve Arap yasemin çiçekleridir. Akdeniz ikliminde yetişir fakat soğuk ve serin iklimlerde de yetişmesi mümkündür. Sarı ve beyaz renklidirler ancak pembe ve mor renkli türleri de bulunur.
Çoğu yerde yetiştirilebilmesinin asıl nedeni, yasemin çiçeğinin toprak seçmiyor olmasıdır. Kokusu güzel ve yoğundur bu yüzden yasemin çiçeklerinin özünden parfüm ve yağ elde edilir. Çok tercih edilen bir çiçek olduğundan dolayı hem Türkiye hem de dünya genelinde en çok yetiştirilen ilk beş çiçekten biri olma özelliğine sahiptir.
Yasemin Çiçeği Çeşitleri
Yüzyıllar öncesinde, farklı bölgelerde birçok yasemin üretimi gerçekleşmiştir. Rusya’da peyzaj tasarımıyla uyum sağlayan güzel, dona dayanıklı çeşitleri en popüler olan yasemin çiçeği çeşitlerinden biridir.
-
Jasminum Fruticans
En önemli türlerinden biri olan Jasminum fruticans, Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Türkiye’de doğal olarak yetiştirilir. Ülkemizde özellikle Marmara Bölgesi’nde bulunur. 1,5-3m kadar uzayabilen diş duruşlu ve kesif habitüslü bitkilerdir. Dalları köşelidir ve yaprakları ters yumurta şeklindedir. Çiçekleri ise 1,5 cm çapında, sarı renklidir.
-
Jasminum Polyanthum
Bilinen bir diğer türü ise Jasminum polyanthum olarak bilinir ve Çin kökenlidir. Uzun boylu ve kışa dayanıklı olan bu türü, çok hızlı gelişen sarmaşık türüdür. İlkbahar ve yaz başlarında çiçekleri beyaz açar, tomurcukları ise koyu pembe veya koyu kırmızı renktedir. Bol çiçek açar ve güzel kokuludur. Tüysü yaprakları mevcuttur ayrıca 7 yapraktan oluşur. Ilıman iklimlerde bu türü, çiçekleri ve kokusu için yetiştiriliyor.
-
Jasminum Officinale
Jasminum officinale adı ile bilinen türünde de, sürgünleri ince ve yeşil renkli, az tüylü veya tüysüzdür. Haziran ve eylül aylarında çiçek açar ve çiçekleri beyaz renklidir. Humusça zengin topraklar, kireçli veya kumlu topraklarda yetişebilir. Soğuk iklim şartlarına dayanıklı değildir ve hızlı büyüyen bir yapısı vardır. Boyu 10 m ‘ye kadar ulaşabilir. Çoruh Irmağı kenarlarında ağızlık yapmak için yetiştirildiği bilinir.
Yasemin Çiçeği Faydaları
Güzel kokusundan dolayı kaygı ve stresi azaltma etkisi vardır. Güzel görünümlerinden dolayı ev veya ofis gibi yerlerde doğal bir aksesuar görevi görür. Bunun yanında bulunduğu ortamın güzel kokmasını sağlar. Yasemin çiçeğinden yapılan çaylar da insan sağlığı açısından çok faydalıdır. Depresyona iyi geldiği bilinen yasemin çayı, huzurlu ve dingin bir his verir.
Uyku problemi yaşayan insanların da yasemin çiçeği çayını uyumadan birkaç saat önce içmesi önerilir, rahat bir uyku sağlar. Bir diğer faydası ise, kış aylarında tüketildiğinde grip ve nezle gibi hastalıkların daha kolay geçirilmesine yardımcı oluyor. Boğaz ve baş ağrısını geçirir ve yutkunma güçlüğü çeken insanların şikâyetlerini azaltır.
Hatta bazı yörelerde, yasemin çiçeği kurutularak evde yakılıyor ve bu yöntemle baş ağrısı ve sinüzit gibi rahatsızlıklar azaltılıyor. Yasemin çiçeğinden yapılan yağlar ise, cilt lekelerine iyi geliyor. Yaş ilerledikçe ortaya çıkan kırışıklıklar, gözenekleri açmak ve cildi nemlendirmek amacıyla da kullanıldığı biliniyor.
Antibiyotik özelliği sayesinde bağışıklığı da güçlendiren yasemin çiçeği, kansere meyilli hücreleri engeller. Sinirleri yatıştırarak göğüs ağrılarını hafiflettiği de bilinir. Ayrıca romatizma etkilerini azaltan ve ateş düşürücü özelliği gören yasemin çiçeği, mafsal ve nikriz ağrılarına da iyi gelir.
